Volledigere informatie over volksgezondheid door het combineren van gegevensbronnen

Voor het gezondheidszorgbeleid is het belangrijk te weten hoeveel mensen problemen met hun gezondheid hebben in Nederland en hoe de volksgezondheid zich ontwikkelt. Hiervoor wordt veelal gebruik gemaakt van gegevens die huisartsen in elektronische patiëntendossiers (EPDs) vastleggen. Het Nivel brengt deze bij elkaar in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Onderzoekers van het Nivel, Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzochten de meerwaarde van het combineren van verschillende gegevensbronnen om tot betere schattingen te komen. Maandag 10 februari 2020 werd het rapport bij het ministerie van VWS aangeboden aan de voorzitter van het Informatieberaad.

Valide cijfers over het vóórkomen van ziekten (morbiditeit) in de bevolking zijn essentieel om een goed beeld te schetsen van de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking. In Nederland wordt met name gebruikgemaakt van registers met gegevens die door zorgverleners worden vastgelegd. Voor zorgverleners maakt dit deel uit van de reguliere patiëntenzorg of zij doen dit in verband met het declareren van de zorgkosten bij zorgverzekeraars.

EPDs van huisartsen meest volledige bron met diagnose-informatie

Van de in dit onderzoek gebruikte gegevens zijn de elektronische patiëntendossiers van huisartsen de meest volledige bron voor het maken van morbiditeitscijfers, omdat vrijwel iedereen in Nederland ingeschreven staat bij een huisarts en in principe alle klachten en aandoeningen in het huisartsendossier terecht zouden moeten komen. Voor ziekten zoals diabetes mellitus en COPD blijkt de huisartsenregistratie voldoende compleet om te komen tot een goede schatting van het aantal mensen met deze aandoeningen in Nederland.

Combinatie van gegevensbronnen geeft volledigere cijfers

Voor een aantal andere aandoeningen, zoals coronaire hartziekten, blijken de morbiditeitscijfers gebaseerd op gecombineerde bronnen aanmerkelijk vollediger te zijn dan de cijfers die alleen gebaseerd zijn op elektronische patiëntendossiers van huisartsen. Voor ernstige acute aandoeningen die vrijwel altijd in de tweede lijn onderzocht of behandeld worden, zoals een hartaanval of een TIA, zijn ziekenhuisregistraties onmisbaar, terwijl de nasleep hiervan waarschijnlijk beter is te volgen in het huisartsdossier.

Gebruikmaken van gecombineerde bronnen vereist een goede infrastructuur

De gegevensbronnen die werden gebruikt voor dit onderzoek werden bijeen gebracht door het CBS, waar het combineren van gegevensbronnen juridisch en technisch mogelijk was. De combinatie van gegevensbronnen wordt nog beter toepasbaar als ziekten eenduidig en onderling vergelijkbaar gemeten worden in alle bronnen én wanneer alle gegevensbronnen up-to-date zijn. De onderzoekers bevelen aan hierin verder te investeren.

Over het onderzoek

In het onderzoek werd diagnose-informatie van ruim 1 miljoen mensen uit de elektronische patiëntendossiers van huisartsen van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn gekoppeld aan informatie uit de Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg, de Diagnose Behandeling Combinaties Medisch Specialistische Zorg, de Doodsoorzakenstatistiek en (voor diabetes) via de apotheek verstrekte geneesmiddelen. Door het combineren van deze gegevensbronnen op persoonsniveau in de beschermde CBS-omgeving werd een schatting gemaakt van de aantallen personen de volgende aandoeningen: Chronische obstructieve longziekte (COPD), Diabetes mellitus, Artrose, Cerebrovasculair accident (CVA), Coronaire hartziekten, Ziekte van Parkinson, Reumatoïde artritis, Acuut myocard infarct (AMI) en Transient ischemic attack (TIA).

Meer informatie

Link naar rapport "Eenduidige cijfers over morbiditeit".